Paus Benedictus XVI en Kardinaal Robert Sarah hebben samen een nieuw boek over het priesterlijk celibaat geschreven, waarbij ze een duidelijk standpunt innemen tegen de wijding van gehuwde mannen in de Latijnse Kerk. De timing van het nieuwe boek is betekenisvol, want het komt vlak voor de publicatie van Bergoglio’s post-synodale exhortatie over de afgelopen Amazonesynode, waar werd geopperd om gehuwde mannen toe te laten tot het priesterschap. Het wordt duidelijk dat Benedictus’ rol nog niet is uitgespeeld.
Het boek heet “Vanuit de Diepten van Ons Hart – Priesterschap, Celibaat en de Crisis in de Katholieke Kerk” en zal in het Frans verschijnen op 15 januari.
“Het vermogen om het huwelijk af te wijzen om zichzelf volledig in dienst te stellen van de Heer is een criterium voor het priesterlijk ambt”, zo schrijft Paus Benedictus XVI in het nieuwe boek. “En wat betreft de concrete vorm van celibaat in de vroege Kerk, moet er ook op gewezen worden dat gehuwde mannen enkel het Sacrament van de H. Wijding konden ontvangen indien ze zichzelf seksuele onthouding hadden opgelegd, dat is om het zo te zeggen, een Jozefhuwelijk. Zo’n situatie lijkt vrij normaal te zijn geweest tijdens de eerste eeuwen.”
Het boek gaat radicaal in tegen wat er in de Amazonesynode werd bedisseld, en wat Bergoglio wellicht zal voorstellen in zijn nieuwe exhortatie. In het werkdocument van de Amazonesynode stond in hoofdstuk 3, nr. 126:
b) De sacramenten moeten een bron van leven en remedie zijn die toegankelijk is voor allen (cf. Evangelii Gaudium 47), in het bijzonder de armen (cf EG 200). We worden gevraagd (het is noodzakelijk) om de stijfheid van een discipline te overstijgen die uitsluit en vervreemdt, en pastorale gevoeligheid uit te oefenen die vergezelt en integreert (cf. Amoris Laetitia 297, 312).
c) Gemeenschappen vinden het moeilijk om de Eucharistie regelmatig te vieren vanwege het gebrek aan priesters. “De Kerk haalt haar leven van de Eucharistie” en de Eucharistie bouwt de Kerk. Vandaar, in plaats van de gemeenschappen zonder de Eucharistie te laten, wordt er verandering vereist in de criteria voor het selecteren en voorbereiden van bedienaren die gemachtigd zijn om de Eucharistie te vieren.
Het werkdocument en de Amazonesynode werden door een aantal bisschoppen en kardinalen fel bekritiseerd. Kardinaal Burke zei dat het werkdocument een “rechtstreekse aanval” was op de heerschappij van Christus; Kardinaal Müller sprak zich fel uit tegen vrouwelijke diakens en Bisschop Mutsaerts noemde de synode “valse barmhartigheid.”
De exhortatie van Bergoglio werd nog niet gepubliceerd, maar het feit dat Paus Benedictus en Kardinaal Sarah het nodig vinden om een boek uit te geven om het celibaat te verdedigen, laat zien dat zij weten dat Bergoglio’s exhortatie een aanval op het celibaat zal zijn.
Paragraaf 111 van het einddocument van de Amazonesynode gaat over gehuwde priesters, en vraagt dan ook voor het opstellen van “criteria en bepalingen” om “geschikte en erkende mannen van de gemeenschap” tot het priesterschap te wijden, “die een vruchtbaar permanent diaconaat hebben gehad, om de Sacramenten in de meest afgelegen gebieden van de Amazone te celebreren.” Wij weten uiteraard dat wat Bergoglio in zijn exhortatie zal bepalen voor het Amazonegebied, ook in andere gebieden van de Kerk zal toegepast worden, zoals in Europa. Reeds de Duitse en Oostenrijkse bisschoppen hebben te kennen gegeven dat ze de besluiten van de Amazonesynode ook in hun land zullen toepassen.
In de introductie leggen Paus Benedictus en Kardinaal Sarah uit dat het boek er gekomen is door stilte, gebed en een reeks gesprekken en brieven die ze uitwisselden de afgelopen maanden. Met de 4de-eeuwse Kerkvader Sint-Augustinus bevestigen ze: “Ik kan niet stil bijven! Ik weet hoe schadelijk stitle voor mij zou zijn. Want ik wens mij niet te wentelen in de kerkelijke lofbetuigingen, maar ik denk dat het aan Christus is, de eerste van de Herders, dat ik rekenschap zal moeten afleggen over de schapen die aan mijn zorg werden toevertrouwd. Ik kan niet stil blijven of beweren dat ik ontwetend ben.”
Nog enkele citaten uit het boek:
“De wijding van gehuwde mannen, zelfs al waren ze permanente diakens, is geen uitzondering, maar een breuk, een wonde in de samenhang van het priesterschap. Om te spreken van een uitzondering zou een taalmisbruik of een leugen zijn.”
“Het is dringend en noodzakelijk dat allen – bisschoppen, priesters en leken – niet langer toestaan dat ze onder de indruk komen van slechte argumenten, geënsceneerd theater, diabolische leugens en modieuze dwalingen die het priesterlijk celibaat willen devalueren.”
“De mogelijkheid van het wijden van gehuwde mannen zou een pastorale catastrofe, een kerkelijke verwarring en een verduisteren van het begrip van het priesterschap vertegenwoordigen.”