De Turkse President Erdogan lijkt aan een soort ‘veroveringstocht’ te zijn begonnen in eigen land, om historisch Christelijk erfgoed weer aan de Islam te geven, en aldus historische kerken terug tot moskee om te dopen: een trieste herhaling van wat zich in de 15de eeuw afspeelde bij de overname van het Byzantijnse Rijk door de Moslims. Eind juli dit jaar was het eerst en vooral de beurt aan de Hagia Sofia in Istanboel, de historische Orthodoxe kathedraal met zijn prachtige mozaïeken en ooit de grootste kerk ter wereld.
In 532 gaf Keizer Justinianus I opdracht tot de bouw van de kathedraal in Constantinopel, op de plaats waar al eerder twee kerken hadden gestaan. De werkzaamheden duurden slechts vijf jaar. De kathedraal werd in 537 ingewijd als de Kerk van de Heilige Wijsheid (naar de Wijsheid van Christus) of in het Grieks: Hagia Sofia.
Deze imposante kathedraal was eeuwenlang de grootste kathedraal en de meest belangrijke christelijke kerk ter wereld. Boudewijn IX van Vlaanderen werd er op 16 mei 1204 tot Latijnse Keizer van Constantinopel gekroond.
Maar in 1453 zou de val van het Byzantijnse Rijk een feit worden. Op 10 november 1452 richtten de Turken onder sultan Mehmet II een blokkade op rondom Constantinopel en trachtten de stad te veroveren. Toen de verdedigers inzagen dat de inname van Constantinopel nabij was, kwamen ze op 28 mei 1453 tezamen in de Hagia Sophia, baden tot God en schonken elkaar vergeving. Een dag later viel de stad.
Sultan Mehmet II gaf zijn soldaten de toelating om drie dagen lang de stad te plunderen, zoals hij hen had beloofd in overeenstemming met de gewoonten van die tijd. De soldaten vochten over de oorlogsbuit en plunderden huizen en winkels. De meeste huizen werden onbewoonbaar, en kerken werden ook ontheiligd, ontdaan van hun schatten en vernield. Christenen werden afgeslacht en vrouwen werden verkracht. Binnen in de Hagia Sofia [!] werden zelfs zowel mannen als vrouwen door Ottomaanse soldaten verkracht. Er was wijdverspreide vervolging die resulteerde in duizenden moorden en verkrachtingen, en 30.000 Christenen werden in de slavernij gedwongen en soms gedeporteerd.
Drie dagen later lag de stad in puin. De Hagia Sofia werd tot een moskee gemaakt, en werd toen de ‘Aya Sofia’. Het gebouw werd ontdaan van het kruis op de centrale koepel, en de mozaïeken werden bepleisterd. Buiten werden minaretten aangebracht. In 1934 werd de Hagia Sofia door Mustafa Atatürk tot museum gemaakt, en de oude mozaiëken werden terug zichtbaar gemaakt. In 1985 werd de kathedraal UNESCO werelderfgoed.
Begin juli 2020 werd het decreet van Atatürk, dat de kathedraal tot museum maakte, nietig verklaard, en op 24 juli werd de Hagia Sophia middels een decreet van Erdogan opnieuw een moskee (terwijl er net aan de overkant van de straat de enorme ‘Blauwe Moskee’ staat).
Puur een maatregel om Christenen te schofferen en om de Islamitische veroveringsdrang van Erdogan te bevredigen. De Christelijke mozaïeken in de Hagia Sophia zijn sindsdien afgedekt met witte doeken en er worden weer Islamitische gebedsdiensten in gehouden.
Maar sindsdien zijn er ook bizarre dingen gebeurd. Zo stierf Osman Aslan, die speciaal was aangesteld als Muezzin of gebedsleider in de Hagia Sofia, op zondag 2 augustus aan een plotse hartaanval. Hij was pas 8 dagen in dienst.
Kerk van de Verlosser in Chora
Vier dagen geleden, op 21 augustus, werd de historische Byzantijnse kerk van de Verlosser in Chora, net buiten Istanboel – en sinds 1945 ook een museum – eveneens terug in een moskee veranderd.
De middeleeuwse kerk van de Heilige Verlosser in Chora, bevat 14de eeuwse mozaïeken en fresco’s, die Bijbelse scènes tonen. Na de verovering door de Ottomanen in 1453 werd ook deze kerk tot moskee omgedoopt en werden de prachtige mozaïeken met gips bedekt. Toen de voormalige kerk in 1945 tot museum werd omgedoopt, werden de prachtige mozaïeken en muurschilderingen ook hier weer zichtbaar gemaakt.
Vorig jaar verklaarde een Turkse rechtbank een beslissing van de overheid in 1945 die de ‘moskee van Chora’ (Kariye) tot museum maakte, nietig. Een edict dat op 21 augustus door Erdogan werd ondertekend stelde dat het beheer van ‘de Kariye-moskee’ moet overgedragen worden aan het Directoraat voor Religieuze Zaken, en geopend moet worden voor de [Islamitische] eredienst.
Ook hier zullen de Christelijke mozaïeken en fresco’s wellicht weer worden afgedekt.
In de Arabische versie van zijn toespraak bij de omvorming van de Haga Sophia tot moskee op 24 juli, sprak de Turkse president Erdogan van de eerste stap van een Islamitische “renaissance”, die moet reiken van Boukhara in Oezbekistan, tot Al Andalus (Cordoba), in Spanje. “Deze renaissance is onze plicht”, zo benadrukte hij. De Turkse president loopt zo in het voetspoor van alle Arabische en Ottomaanse leiders voor hem, die gestreden hebben voor een uitbreiding van de islamitische wereld.
In juli laatstleden heeft sjeik Sultan Bin Muhammed Al-Quasimi, een van de zeven prinsen van de Verenigde Arabische Emiraten, nog geëist dat de kathedraal van het Spaanse Cordoba (de hoofdstad van het vroegere Moorse rijk Al-Andalus in de vroege middeleeuwen) opnieuw een moskee zou worden.
RESTKERK nieuws 