Kardinaal Kaspers idee over ambten voor vrouwen in de Kerk lijkt toch door Bergoglio te zijn opgepikt in de Amazone-exhortatie Querida Amazonia. Kasper zei in 2019 dat er wegen zijn om vrouwen meer inspraak te geven in de Kerk, hij had het zelfs over een liturgische zegening zonder hen toegang te geven tot ‘sacramentele wijding’. Zijn idee ging over het introduceren van een vrouwelijk ambt zonder wijding. Zulke vrouwen zouden volgens hem dan een speciaal gewaad kunnen dragen, de H. Communie kunnen geven, een liturgie van het Woord kunnen houden en andere bepaalde sacramenten toedienen, tot zelfs het besturen van een parochie met priesters. Dit idee staat eigenlijk woord voor woord in Bergoglio’s exhortatie.
Wat schreef Bergoglio nu precies in Querida Amazonia?
Nr. 103: “In een synodale Kerk zouden die vrouwen die in feite een centrale rol hebben in de Amazoniaanse gemeenschappen toegang moeten hebben tot posities, inclusief kerkelijke bedieningen, die geen heilige Wijdingen vereisen, en die beter hun rol kunnen onderstrepen. Hier zou het moeten opgemerkt worden dat deze bedieningen stabiliteit met zich meebrengen, publieke erkenning en een machtiging van de bisschop.”
Verder zei Bergoglio:
“Er zijn gemeenschappen die lange tijd het geloof bewaard en doorgegeven hebben, hoewel er decennia lang geen priester bij hen is langsgekomen. Dit kon gebeuren vanwege de aanwezigheid van sterke en vrijgevige vrouwen die, zonder twijfel geroepen en aangemoedigd door de H. Geest, doopten, catechese gaven, baden en handelden als missionarissen.”
Dit klinkt als het voorstel van Kardinaal Kasper. Bergoglio wees in zijn exhortatie het idee van gewijde vrouwen (en dus vrouwelijke priesters) volledig af, maar de kwestie van gehuwde priesters en “niet gewijde” diaconessen is nog steeds niet van tafel, zo werd reeds meerdere malen benadrukt.
Reacties van kardinalen en bisschoppen
Kardinaal Paul Josef Cordes, voormalige president van de Pauselijke raad Cor Unum, en verdediger van de dubiakardinalen, waarschuwde dat de Kerk kan afglijden in een afgoderij van ‘Moeder Aarde’. “Het licht van de Openbaring kant zich tegen elke vorm van aanbidding die niet naar God is gericht.”
Mgr. Nicola Bux, voormalig raadgever van de Congregatie van de Geloofsleer tijdens het pontificaat van Benedictus XVI, zei dat de exhortatie “problematische openingen bevat die misschien veel groter zijn dan het thema van het celibaat zelf.” Hij ziet in Querida Amazonia een gebrek aan gerichtheid op God en de redding van de zielen, en in plaats daarvan een gevaar dat de Kerk “zonder het te merken”, kan afglijden in pantheïsme.
Mgr. Athanasius Schneider was iets optimistischer: “De rots van Petrus, die in de loop van het huidige pontificaat bijna continu gehuld was in mist, is ten minste voor een tijd een rots in de branding geweest, de druk van de inslaande golven weerstaand, en is verlicht geweest door een licht van de goddelijke belofte van Christus.”
Bisschop Schneider zegt dat hij gelooft dat deze straal een “schijnend licht” zou kunnen worden indien Bergoglio ‘ex cathedra’ zou verklaren dat het Sacrament van de H. Wijding, in z’n drie graden, door goddelijke instelling voorbehouden is voor het mannelijk geslacht. Schneider ziet een verbetering in de exhortatie in vergelijking met het Finale Document van de Amazonesynode.
Maar ook hij merkt de dubbelzinnigheden en dwalingen op in het document: “Men kan niet stil blijven over de laakbare doctrinaire dubbelzinnigheden en dwalingen die het bevat, alsook de gevaarlijke ideologische tendensen.” Hij vindt vooral de “impliciete bekrachtiging van een pantheïstische en heidense spiritualiteit” in hoge mate problematisch, alsook de bewering dat Christenen een heidens symbool kunnen gebruiken, zonder dat het perse afgoderij is. Ook de bewering dat de H. Maagd Maria de “moeder van alle schepselen is”, vindt hij zeer problematisch.
Dus zo’n licht of rots in de branding lijkt Bergoglio nu toch ook weer niet te zijn…